Não bộ là một cỗ máy vô cùng phức tạp, trớ trêu thay, lại nằm ngoài tầm hiểu biết đầy đủ của chúng ta.
Nhiều bệnh về não cũng vậy, như chứng sa sút trí tuệ, một thuật ngữ chung để chỉ một số bệnh thần kinh bao gồm Alzheimer và Parkinson.
Bệnh sa sút trí tuệ rất bí ẩn, đang gia tăng và hiện chưa có thuốc chữa.
Nhưng nghiên cứu đã bắt đầu làm sáng tỏ cách giảm nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ, thông qua một số thay đổi lối sống dễ dàng có thể giúp bạn khỏe mạnh và hạnh phúc hơn ở mọi lứa t.uổi.
1. Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh
Những gì tốt cho tim là những gì tốt cho não, được nuôi dưỡng bởi chính các động mạch được cung cấp bởi hệ thống tim mạch.
Chế độ ăn uống không lành mạnh – nhiều thực phẩm chế biến sẵn, chất béo bão hòa và đường đơn – không tốt cho bộ phận nào của cơ thể.
Chế độ ăn Địa Trung Hải. Ảnh SHUTTERSTOCK
Để hỗ trợ sức khỏe của não và tim, hãy thử áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải với trái cây và rau, ngũ cốc nguyên hạt, cá, dầu ô liu và các loại hạt hỗn hợp.
“Những món này không chỉ giúp tăng cường trí não cho người cao t.uổi mà còn được chứng minh là có lợi cho sức khỏe của bạn hơn cả chế độ ăn ít chất béo, bằng cách bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường loại 2, ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ. và giảm sự yếu cơ, sự yếu ớt ở xương khi có t.uổi”, tiến sĩ Douglas Scharre, một nhà thần kinh học tại Trung tâm Y tế Wexner của Đại học Bang Ohio (Mỹ), người tập trung vào việc điều trị cho những bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ, giải thích.
2. Ngủ đủ giấc
“Khi bạn đi ngủ vào ban đêm, não bộ sẽ tiếp thu những trải nghiệm bạn đã có trong suốt cả ngày và tổng hợp chúng vào bộ nhớ. Chúng tôi đang biết rằng bộ não liên tục trải qua chu kỳ rửa sạch này vào ban đêm”, tiến sĩ Sanjay Gupta, trưởng phóng viên y tế của CNN, cho biết vào đầu năm nay, theo Eat This, Not That!
Trong thời gian đó, nghiên cứu cho thấy, não đang loại bỏ các mảnh vụn như mảng bám và chất độc có thể dẫn đến chứng mất trí.
Bao nhiêu thì đủ? Các chuyên gia bao gồm Gupta và National Sleep Foundation khuyên bạn nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm.
“Nếu bạn đang mơ vào buổi sáng ngay trước khi thức dậy, đó là một dấu hiệu khá tốt. Điều đó có thể có nghĩa là bạn đã dành một khoảng thời gian đáng kể trong đêm để củng cố ký ức và trải qua chu kỳ rửa sạch”, Gupta nói.
3. Tập thể dục thường xuyên
“Tập thể dục, cả aerobic và không kỵ khí (rèn luyện sức mạnh), không chỉ tốt cho cơ thể; nó thậm chí còn tốt hơn cho não”, tiến sĩ Gupta viết trong Keep Sharp, cuốn sách của ông về giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
“Mối liên hệ giữa thể chất và trí não rất rõ ràng, trực tiếp và mạnh mẽ”, tiến sĩ Gupta nói.
Các chuyên gia như Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị ít nhất 150 phút tập thể dục cường độ vừa phải mỗi tuần, chẳng hạn như đi bộ nhanh, đi xe đạp hoặc làm vườn.
4. Và tập thể dục cho não của bạn nữa
Chơi xếp hình cũng là một cách tập thể dục cho não. Ảnh SHUTTERSTOCK
Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 7 năm nay trên tạp chí Neurology, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các hoạt động kích thích tinh thần liên quan đến việc tìm kiếm hoặc xử lý thông tin (chẳng hạn như đọc, viết thư, c.hơi b.ài hoặc trò chơi trên bàn và xếp hình) có thể trì hoãn sự khởi phát của chứng sa sút trí tuệ ở người lớn t.uổi lên đến 5 năm.
Điều đó hỗ trợ các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng việc giữ cho bộ não của bạn được thử thách có thể giúp duy trì sự trẻ trung.
Ngoài ra, Hiệp hội Alzheimer cho biết “duy trì hoạt động xã hội có thể hỗ trợ sức khỏe não bộ. Hãy theo đuổi các hoạt động xã hội có ý nghĩa đối với bạn”.
5. Điều trị hội chứng chuyển hóa
Trong một nghiên cứu được công bố trên ấn bản tháng 4 năm nay của Tạp chí Nội tiết và Chuyển hóa, các nhà nghiên cứu Hàn Quốc đã báo cáo rằng những người mắc hội chứng chuyển hóa dạng nặng nhất có gần gấp 3 lần nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ so với những người không mắc phải tình trạng này.
Các triệu chứng của hội chứng chuyển hóa bao gồm huyết áp cao, lượng đường trong m.áu cao, chất béo trung tính trong m.áu cao, cholesterol HDL (“tốt”) thấp và vòng eo lớn.
Một người được chẩn đoán mắc hội chứng chuyển hóa khi họ có hơn 3 tiêu chí trong số đó.
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và duy trì cân nặng hợp lý có thể ngăn ngừa hội chứng chuyển hóa, theo Eat This, Not That!
Bạn lo lắng vì đi tiểu nhiều vào ban đêm?
Thường xuyên đi tiểu đêm có thể báo hiệu một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Theo một đ.ánh giá năm 2021 trên tạp chí Hypertension Research, huyết áp cao có liên quan đến việc tăng sản xuất nước tiểu vào ban đêm.
Các nhà nghiên cứu cho rằng khi những người bị tăng huyết áp ăn quá nhiều muối, họ sẽ không thể bài tiết hết lượng muối dư thừa đó vào ban ngày và kết quả là họ phải đi vào ban đêm.
Nhưng tăng huyết áp không phải là nguyên nhân tiềm ẩn duy nhất của chứng tiểu đêm.
Sau đây là 3 lý do tiềm ẩn khiến bạn dành quá nhiều thời gian trong phòng tắm thay vì đi ngủ, theo Health.
Thường xuyên tiểu đêm có thể là dấu hiệu của huyết áp cao. Ảnh SHUTTERSTOCK
Cơ thể sản xuất nhiều nước tiểu vào ban đêm hơn
Một tình trạng được gọi là chứng đa niệu về đêm có thể là lý do khiến người bệnh không thể ngủ suốt đêm. Theo một báo cáo từ Hiệp hội Thận học Mỹ, bệnh nhân mắc chứng đa niệu về đêm tạo ra hơn 33% lượng nước tiểu vào ban đêm.
Suy tim sung huyết, các bệnh thần kinh như Parkinson và Alzheimer, bệnh thận mạn tính và chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là một số tình trạng có thể dẫn đến chứng đa niệu về đêm.
Bàng quang không thể chứa lượng nước tiểu sản xuất vào ban đêm
Bàng quang hoạt động quá mức hoặc tắc nghẽn cũng có thể khiến sức chứa bàng quang về đêm thấp.
Một báo cáo từ tạp chí BMJ cho biết nhiều bệnh nhân mắc chứng tiểu đêm bị ảnh hưởng bởi cả chứng đa niệu về đêm và dung tích bàng quang về đêm thấp, gọi là chứng tiểu đêm hỗn hợp.
Ngủ không ngon giấc
Một số người thường xuyên đi tiểu vào ban đêm vì đơn giản là họ thức dậy thường xuyên hơn bình thường, nhưng điều này không nhất thiết liên quan đến bàng quang, theo Health.
Phải làm gì nếu bạn thức dậy để đi tiểu quá nhiều lần
Nếu thấy mình mất ngủ vì chứng tiểu đêm, hãy nói chuyện với bác sĩ về những nguyên nhân có thể xảy ra. Các vấn đề khẩn cấp như n.hiễm t.rùng sẽ cần được điều trị. Người bệnh nên ghi chép về mọi thứ đã uống và những lần tiểu tiện, để báo cho bác sĩ giúp tìm ra nguyên nhân gây ra chứng tiểu đêm.
Bác sĩ sẽ điều trị bệnh lý gây ra chứng tiểu đêm. Ví dụ, nếu huyết áp cao gây ra chứng tiểu đêm, bác sĩ có thể khuyên nên theo dõi lượng muối ăn vào hoặc hoạt động thể chất nhiều hơn.
Ngoài ra, cắt giảm lượng rượu gần giờ ngủ có thể khiến các triệu chứng tiểu đêm giảm đi.
Uống nhiều nước vào buổi sáng hơn buổi tối có thể hữu ích. Cuối cùng, cắt giảm cà phê là một mẹo khác vì caffeine gây kích thích bàng quang, theo Health.
