Nghiên cứu cho thấy các tế bào T ghi nhớ virus cúm mùa, giúp phản ứng hiệu quả với SARS-CoV-2 .
Tế bào nhiễm SARS-CoV-2 (màu vàng). Ảnh REUTERS
Tờ Nikkei Asia ngày 11.12 dẫn một nghiên cứu mới công bố cho thấy một đặc điểm gien liên quan bạch cầu ở hơn phân nửa người Nhật có thể đã giúp cơ thể họ chống lại Covid-19, kích hoạt các tế bào miễn dịch đã có khả năng nhận biết virus cúm mùa.
Nghiên cứu được Viện nghiên cứu Riken của Nhật thực hiện và đăng trên chuyên san Communications Biology trong nỗ lực tìm hiểu về tỷ lệ nhiễm Covid-19 và t.ử v.ong khá thấp tại nước này.
Các nhà khoa học tập trung vào các tế bào T “sát thủ” thuộc cơ chế phản ứng miễn dịch khi virus xâm nhập cơ thể. Những tế bào này tìm kiếm và t.iêu d.iệt các tế bào nhiễm virus, xác định chúng nhờ các peptide (cấu trúc hình thành protein), hoặc những mẫu protein từ virus.
Họ xem xét một loại kháng nguyên bạch cầu (HLA) ở người có tên gọi là HLA-A24. HLA là protein nằm trên bề mặt tế bào bạch cầu, đóng vai trò then chốt trong cơ chế phòng vệ của cơ thể, khi kích hoạt các tế bào T.
HLA-A24 xuất hiện ở khoảng 60% người Nhật. Khi peptide có tên là QYI từ gai protein của SARS-CoV-2 được đưa vào mẫu m.áu của người hiến có HLA-A24, các tế bào T sát thủ trong các mẫu m.áu đó phản ứng bằng cách nhân bản.
Nghiên cứu nhận thấy rằng các tế bào phản ứng với peptide đó cũng phản ứng với các peptide tương tự trong họ virus Corona, trong đó có virus gây cúm mùa.
Do đó, các tác giả kết luận rằng ở những người có HLA-A24, các tế bào T sát thủ ghi nhớ những lần nhiễm cúm mùa nên cũng gia tăng phản ứng miễn dịch đối với SARS-CoV-2.
Trong khi phổ biến ở một số nhóm người châu Á, HLA-A24 lại ít thấy hơn tại phương Tây, chiếm khoảng 10-20% dân số châu Âu và châu Mỹ.
Omicron có thể lây gấp 4 lần Delta nhưng bệnh nhẹ, nên tiêm nhắc vắc xin Covid-19
Theo chuyên gia Shin-ichiro Fujii tại Viện nghiên cứu Riken, đặc điểm gien trên có thể được xem là “nhân tố X”. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ xem xét một số tế bào cụ thể và cần tiến hành thêm các nghiên cứu để xác định phản ứng của hệ miễn dịch đối với SARS-CoV-2 ở những người có HLA-A24.
Trẻ tiêm vaccine có mắc Covid-19 nữa không?
Giống như người lớn, trẻ đã tiêm vaccine phòng Covid-19 vẫn có thể mắc bệnh. Song việc tiêm giúp giảm nguy cơ tiến triển nặng, nguy cơ t.ử v.ong, có thể giúp ngăn chặn các biến thể khác xuất hiện.
PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết trong lịch sử tiêm chủng, không một vaccine nào đạt hiệu quả bảo vệ 100%. Điều này cũng đúng với vaccine phòng Covid-19. Đến nay, Việt Nam đã tiêm được hơn 81 triệu liều. Hiệu quả mà vaccine Covid-19 mang lại là giảm tình trạng tiến triển bệnh nặng và nguy cơ t.ử v.ong đối với những người không được tiêm vaccine so với những người được tiêm vaccine.
“Một người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn có nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2 tuy nhiên chúng tôi có hai khái nhiệm là nhiễm Covid-19 và mắc bệnh trầm trọng. Tiêm rồi vẫn có nguy cơ nhiễm nhưng tiến triển nặng giảm đi rất nhiều, nguy cơ t.ử v.ong giảm đi rõ rệt. Với tất cả vaccine phòng Covid-19 cho đến hiện nay Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các nhà sản xuất và các quốc gia đều đưa ra nhận định này đó một cách thuyết phục”, TS Hồng phân tích.
Nhấn để phóng to ảnh
TPHCM là địa phương đầu tiên trên cả nước tiến hành tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ 12-17 t.uổi (Ảnh: Hải Long)
Theo chuyên gia, với t.rẻ e.m, điều này cũng không ngoại lệ. Có thể trẻ tiêm nhưng vẫn có nguy cơ lây nhiễm Covid-19. Khi chúng ta đã đạt được miễn dịch cộng đồng ở mức trên 70% dân số được tiêm vaccine (Việt Nam đặt mục tiêu 90-95%) thì cộng đồng được bảo vệ. Vì thế, việc trẻ nào đó mắc bệnh thì cộng đồng vẫn được bảo vệ.
“Tới đây khi triển khai tiêm vaccine đầy đủ các mũi, cộng với việc sẽ có các mũi tiêm nhắc nếu cần thiết theo khuyến cáo của WHO và các quốc gia thì chúng ta mong muốn không chỉ tiếp tục duy trì cho trẻ được đi học mà việc giãn cách xã hội được giảm thiểu đến mức thấp nhất như Bộ Y tế hướng dẫn”, TS Hồng nói.
“Hiện nay, nếu dịch xảy ra ở những tỉnh, thành phố có độ bao phủ vaccine cao thì việc khoanh vùng sẽ rất nhỏ, từng hộ gia đình, cụm làng xóm, không giãn cách rộng như thời gian trước đây. Lý do vì đã có vaccine, chúng ta đảm bảo được miễn dịch cộng đồng”, TS Hồng cho biết thêm.
Theo CDC Hoa Kỳ, tiêm vaccine Covid-19 có thể giúp bảo vệ trẻ không mắc bệnh. Thông tin ban đầu cho thấy vaccine có thể giúp ngăn mọi người lây lan bệnh cho người khác. Chúng cũng có thể giúp con bạn không bị ốm nặng ngay cả khi chúng mắc bệnh.
Nhấn để phóng to ảnh
Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ tại TPHCM (Ảnh: Quang Minh).
Theo Trung tâm y tế John Hopkins (Hoa Kỳ), vaccine có thể giúp ngăn ngừa t.rẻ e.m mắc Covid-19. Đôi khi trẻ mắc Covid-19 nhẹ hơn ở người lớn, nhưng một số trẻ mắc bệnh có thể bị viêm phổi nặng, ốm nặng và cần nhập viện. Điều này đặc biệt quan trọng cần ghi nhớ đối với biến thể Delta, biến thể này dễ lây lan hơn các biến thể coronavirus khác.
Bên cạnh đó, các loại vaccine hiện tại vẫn có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh nặng do biến thể Delta của virus gây ra. T.rẻ e.m cũng có thể có các biến chứng như hội chứng viêm đa hệ thống và cần phải chăm sóc đặc biệt hoặc các triệu chứng kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của trẻ. Virus có thể gây t.ử v.ong ở t.rẻ e.m, mặc dù trường hợp này hiếm hơn so với người lớn.
Vaccine giúp ngăn ngừa hoặc giảm sự lây lan của Covid-19. Giống như người lớn, t.rẻ e.m cũng có thể truyền virus cho người khác nếu chúng bị nhiễm, ngay cả khi chúng không có triệu chứng. Tiêm vaccine Covid-19 có thể bảo vệ trẻ và những người khác, giảm nguy cơ trẻ truyền virus cho người khác, bao gồm cả các thành viên trong gia đình và bạn bè, những người có thể dễ bị hậu quả nặng nề hơn của bệnh Covid-19.
Tiêm vaccine Covid-19 có thể giúp ngăn chặn các biến thể khác xuất hiện. Các trường hợp mắc bệnh Covid-19 đang gia tăng ở t.rẻ e.m và biến thể Delta dường như đang đóng một vai trò nào đó. Giảm sự lây truyền của virus bằng cách tiêm vaccine cũng làm giảm khả năng virus đột biến thành các biến thể mới, thậm chí có thể nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, virus có thể lây truyền dễ dàng giữa t.rẻ e.m và người lớn chưa được tiêm chủng, khiến các biến thể mới xuất hiện.
Trong tháng 11, Việt Nam sẽ triển khai tiêm mũi một vaccine phòng Covid-19 cho trẻ song không triển khai đồng loạt mà theo tiến độ tiêm cho người lớn, tiến độ cung ứng vaccine.
Tỉnh nào đã đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người từ 18 t.uổi trở lên (80% người trên 18 t.uổi được tiêm ít nhất một mũi, 50% người từ 50 t.uổi trở lên được tiêm 2 mũi) thì mới tiến hành tiêm vaccine cho trẻ. Theo đó, sẽ ưu tiên cho địa phương đang có dịch, đang bị giãn cách xã hội, có mật độ dân cư tập trung, nguy cơ lây nhiễm cao.
Tỉnh nào chưa đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người lớn thì vẫn tiếp tục ưu tiên cho nhóm này.
