Tỉ lệ mắc ung thư thực quản (UTTQ) ở khu vực châu Á đang đáng báo động do các yếu tố nhân chủng học, tập quán ăn uống, đặc biệt là thói quen sử dụng rượu và t.huốc l.á.
Tuy nhiên, ứng dụng những tiến bộ trong nghiên cứu, phẫu thuật nội soi và mô hình điều trị đa mô thức đã mở ra triển vọng điều trị mới cho các bệnh nhân UTTQ tại Việt Nam.
Rút ngắn 50% thời gian phẫu thuật
Phẫu thuật điều trị UTTQ là một loại phẫu thuật rất phức tạp, khó khăn và nặng nề nhất trong các phẫu thuật ung thư tiêu hóa. Trước đây, các phẫu thuật UTTQ là mổ mở, với 3 đường mổ: Đường mổ ngực để cắt gần toàn bộ thực quản ngực và lấy bỏ hạch trung thất, sau đó là m.ổ b.ụng, vét hạch bụng và phẫu tích, tạo ống dạ dày để thay thế thực quản và đưa ống dạ dày lên cổ để nối với thực quản cổ qua một đường mổ cổ. Cuộc phẫu thuật thường kéo dài 7-8 giờ với nhiều tai biến, biến chứng nặng và có tỉ lệ t.ử v.ong cao. Bệnh nhân sau mổ rất đau đớn và phục hồi rất chậm.
UTTQ đã trở thành phẫu thuật thường quy tại Vinmec với những cải tiến kỹ thuật giúp người bệnh ít tai biến, biến chứng, bệnh nhân ít đau, nhanh hồi phục, thẩm mỹ và vẫn đạt được tính triệt căn.
Ngày nay, phẫu thuật nội soi trong điều trị UTTQ là một sự tiến bộ vượt bậc nhờ những ưu điểm vượt trội so với mổ mở . PGS.TS. BS. Thầy thuốc nhân dân Phạm Đức Huấn, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật Bệnh viện Vinmec Times City, chuyên gia đầu ngành với hàng nghìn ca phẫu thuật UTTQ thành công, cho biết: ” Phẫu thuật nội soi chỉ có các đường rạch nhỏ 5 mm – 10 mm để đưa camera và dụng cụ nội soi vào thực hiện cuộc mổ, trường mổ rộng, rõ ràng, các cấu trúc giải phẫu được phóng đại nhiều lần nên dễ phẫu tích. Phương pháp này cũng ít tai biến, biến chứng, bệnh nhân ít đau, nhanh hồi phục, thẩm mỹ và vẫn đạt được tính triệt căn của phẫu thuật ung thư, mang lại cuộc sống và cải thiện chất lượng cuộc sống sau mổ cho người bệnh”.
Chỉ bằng 1 đường rạch nhỏ 5-10mm, các bác sĩ đã đưa camera và dụng cụ nội soi vào thực hiện cuộc mổ, trường mổ rộng, rõ ràng, các cấu trúc giải phẫu được phóng đại nhiều lần nên dễ phẫu tích.
Tại Vinmec, phẫu thuật nội soi điều trị UTTQ đã trở thành phẫu thuật thường quy với những cải tiến kỹ thuật như: Thực hiện phẫu thuật nội soi hoàn toàn để cắt thực quản với tư thế sấp nghiêng 30 độ để tạo trường mổ rộng, giúp việc cắt u và vét hạch trở nên dễ dàng hơn; tạo hình thực quản bằng dạ dày toàn bộ và nong môn vị trước mổ đã giúp rút ngắn thời gian phẫu thuật còn khoảng 4 giờ.
Tiến bộ đột phá trong điều trị đa mô thức
Cùng với phẫu thuật nội soi, việc điều trị đa mô thức, đặc biệt là sự kết hợp hóa – xạ trị đồng thời trước mổ cũng được coi là một tiến bộ đột phá mới tại Vinmec. ThS. BS. Đoàn Trung Hiệp – Trưởng khoa Xạ trị, Bệnh viện Vinmec Times City cho biết: “Hóa – xạ trị đồng thời trước mổ mang lại nhiều lợi ích: Thứ nhất là làm giảm thể tích khối u, giảm giai đoạn bệnh thậm chí là t.iêu d.iệt hết được khối u; thứ hai là người bệnh có cải thiện rõ rệt về sức khỏe, giảm được tình trạng bệnh, đặc biệt là giảm rất rõ rệt tình trạng nuốt nghẹn sau 2-3 tuần điều trị, tạo tâm lý tốt cho người bệnh trước khi phẫu thuật.
Các nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy hóa – xạ trị trước mổ có tỉ lệ làm giảm giai đoạn bệnh từ 60 % -70%, tỉ lệ đáp ứng hoàn toàn có thể đạt từ 25% -30%, nghĩa là khi mổ không còn khối u ở thực quản và khi xét nghiệm giải phẫu bệnh không còn tế bào ung thư trên bệnh phẩm . “Phương pháp này cũng giúp giảm tỷ lệ phải điều trị hóa xạ bổ trợ sau mổ vốn thường gây mệt mỏi, tai biến, biến chứng. Đặc biệt là giảm thời gian, chi phí rất đáng kể cho người bệnh” – ThS. BS. Đoàn Trung Hiệp nhấn mạnh.
Vinmec ứng dụng công nghệ xạ trị 4D tối ưu được hiệu quả điều trị, đồng thời bảo vệ được các cơ quan quan trọng xung quanh thực quản.
Sự khác biệt của Vinmec trong xạ trị trước mổ là “chính xác” và “cá thể hóa” nhờ có trang thiết bị hiện đại và ứng dụng công nghệ xạ trị tiên tiến nhất hiện nay – Công nghệ xạ trị 4D. Công nghệ này có khả năng kiểm soát nhịp thở của người bệnh nên chủ động điều tiết được thì có lợi nhất cho quá trình xạ trị, tập trung liều chiếu xạ chính xác vào khối u và vùng hạch di căn.
Đồng thời, hệ thống có thể tính toán, điều biến liều xạ, lập trình kế hoạch riêng biệt cho từng người bệnh cụ thể. Nhờ vậy mà tối ưu được hiệu quả điều trị nhưng đồng thời bảo vệ được các cơ quan quan trọng xung quanh thực quản như: Phổi, tim, mạch vành, tủy sống, tức là giảm thiểu các tai biến, biến chứng nặng nề do xạ trị gây ra. Hơn nữa các bệnh nhân tại Vinmec được hội chẩn bởi hội đồng chuyên môn gồm các chuyên gia hàng đầu của Việt Nam, Mỹ và Hàn Quốc trong tất cả các lĩnh vực như Ngoại khoa, Chẩn đoán hình ảnh, Nội ung bướu, xạ trị, Giải phẫu bệnh để lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu, phù hợp với từng người bệnh. Kết hợp với chương trình phục hồi sức khỏe sớm sau mổ rất tốt bao gồm giảm đau sau mổ không dùng morphin, gây tê cơ dựng sống chống đau, tập vận động, tập thở, phục hồi chức năng và ăn sớm qua đường tiêu hóa sau mổ.
Những cải tiến và mô hình điều trị hiệu quả này của các bác sĩ Vinmec đã được các chuyên gia đ.ánh giá cao và được áp dụng rộng rãi. Dự kiến ngày 8/1/2022, Vinmec sẽ tổ chức Hội nghị chuyên ngành quy mô toàn quốc về UTTQ, quy tụ những chuyên hàng đầu tại Việt Nam để giới thiệu những tiến bộ trong điều trị căn bệnh này, mở ra những triển vọng điều trị mới cho các bệnh nhân UTTQ tại Việt Nam.
Nuốt vướng, nuốt nghẹn, cảnh giác với ung thư thực quản
Ông Trần Văn H. (60 t.uổi) trú tại Thị xã Cẩm Phả, Quảng Ninh bất ngờ có cảm giác nuốt vướng, nuốt nghẹn, kèm theo đau tức ngực nhẹ.
Ông H. đi khám, được chỉ định nội soi thực quản – dạ dày, phát hiện khối u nhỏ nằm 1/3 giữa thực quản.
Thầy thuốc BVĐK tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện sinh thiết cho bệnh nhân, kết quả đây là ung thư biểu mô vảy sừng hóa độ 2.
Các bác sĩ chẩn đoán, bệnh nhân bị ung thư thực quản giai đoạn sớm, được chỉ định cắt và tạo hình thực quản bằng dạ dày qua phẫu thuật nội soi ngực – bụng, từ đó mở ra cơ hội khỏi bệnh hoàn toàn.
ThS.BS Vũ Xuân Kiên – Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK tỉnh Quảng Ninh cho biết, trước đây, bệnh nhân ung thư thực quản giai đoạn sớm tại khoa thường được chỉ định cắt thực quản tạo hình bằng dạ dày qua phẫu thuật nội soi ngực kết hợp mổ mở ổ bụng.
ThS.BS Vũ Xuân Kiên – Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK tỉnh Quảng Ninh thăm khám cho bệnh nhân sau phẫu thuật
Mặc dù, đã giảm thiểu đáng kể xâm lấn so với phương pháp mổ mở truyền thống, song kỹ thuật này vẫn tồn tại nhược điểm: Bệnh nhân đau đớn với vết mổ đường bụng, phục hồi lâu, tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng.
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ quyết định ứng dụng kỹ thuật phẫu thuật nội soi ngực, bụng tạo hình thực quản bằng dạ dày cho bệnh nhân.
Đây là kỹ thuật mới, chuyên sâu, chủ yếu được thực hiện ở các trung tâm phẫu thuật lớn, đòi hỏi phẫu thuật viên có nhiều kinh nghiệm, cũng như sự hỗ trợ đắc lực của các trang thiết bị hiện đại.
Kíp mổ của Khoa Ung bướu gồm ThS.BS Vũ Xuân Kiên – Trưởng khoa; BS.CKI Vũ Đức Nin – Phó khoa, BS Nguyễn Văn Dưỡng thực hiện dưới sự hỗ trợ của chuyên gia đầu ngành tuyến trung ương.
Phẫu thuật viên phải tiến hành nội soi lồng ngực nạo vét hạch trung thất và gỡ thực quản từ cổ đến cơ hoành. Sau đó, bệnh nhân tiếp tục thực hiện nội soi bụng cắt bỏ thực quản và đưa một phần dạ dày được cắt nối tạo thành hình ống dài để luồn qua ngực và nối với đoạn thực quản cổ qua đường mở nhỏ tại cổ. Ca mổ thành công sau 4 giờ phẫu thuật căng thẳng.
Trong tuần đầu, bệnh nhân được hồi sức, hỗ trợ nuôi dưỡng đường ruột qua ống sonde. Đến nay, sức khỏe bệnh nhân tiến triển tích cực, tập vận động nhẹ nhàng.
Bên cạnh điều trị và chăm sóc hậu phẫu, bệnh nhân còn được các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hướng dẫn, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, phù hợp cho người đã cắt và tạo hình thực quản để cơ thể có đầy đủ dinh dưỡng, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng.
ThS.BS Vũ Xuân Kiên cho biết, thực quản nằm từ cổ qua ngực xuống bụng, là vị trí kề cận nhiều cơ quan quan trọng như tim, phổi và các mạch m.áu lớn.
Việc thực hiện mổ nội soi hoàn toàn cả ở ngực và bụng sẽ làm giảm sang chấn, từ đó hạn chế được biến chứng nguy hiểm trong quá trình phẫu thuật.
Phương pháp mổ nội soi mặc dù khó và phức tạp hơn nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm thực hiện bởi những lợi ích mang lại cho người bệnh: tránh được đường rạch gây sẹo dài ở bụng, giảm nguy cơ n.hiễm t.rùng, mất m.áu, thời gian nằm viện ngắn, hồi phục nhanh.
“Đây là trường hợp ung thư thực quản được chẩn đoán sớm, điều trị đúng cách, kịp thời nên giảm được nguy cơ di căn ung thư, bệnh nhân sẽ khỏi lâu dài và có chất lượng cuộc sống cao”, BS Kiên nói.
Phương pháp nội soi ngực – bụng điều trị ung thư thực quản là một trong những phẫu thuật lớn, phức tạp nhất về phẫu thuật đường tiêu hoá, đòi hỏi nhiều kinh nghiệm cũng như các phương tiện chuyên khoa.
Cho tới nay, kỹ thuật này chủ yếu được áp dụng tại các bệnh viện chuyên khoa tuyến trung ương.
BVĐK tỉnh Quảng Ninh ứng dụng triển khai thành công phương pháp nội soi điều trị ung thư thực quản khẳng định trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của các phẫu thuật viên cùng sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa kíp phẫu thuật và gây mê hồi sức.
Ung thư thực quản là một trong 10 bệnh ung thư thường gặp ở Việt Nam, bệnh nay hay gặp ở nam giới, t.uổi từ 50 đến 60 t.uổi, triệu chứng hay gặp là nuốt nghẹn và gầy sút. Bệnh tiến triển nhanh, di căn sớm dẫn đến suy kiệt và t.ử v.ong.
Ung thư thực quản được chẩn đoán bằng nội soi thực quản dạ dày ống mềm và sinh thiết tổn thương để làm giải phẫu bệnh. Điều trị ung thư thực quản bằng phẫu thuật cắt thực quản kết hợp với hóa chất và tia xạ tùy theo giai đoạn bệnh. Do hầu hết bệnh nhân đều được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, sức khỏe suy kiệt và không ăn uống được nên rất khó áp dụng các phương pháp điều trị triệt để. Tuy nhiên nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng cách và kịp thời với phương pháp tiên tiến, hiện đại thì bệnh nhân sẽ khỏi bệnh ổn định lâu dài.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo: Người dân từ 40 t.uổi nên kiểm tra nội soi đường tiêu hóa 5 năm/lần, sau 50 t.uổi thực hiện tầm soát 3 năm/lần và trên 60 t.uổi là 1 năm/lần, nhất là với những trường hợp thuộc nhóm nguy cơ cao, để sớm phát hiện ra các bệnh lý ung thư nguy hiểm, gia tăng cơ hội sống cho chính bản thân mình.
