Theo các chuyên gia, có khoảng 50% các loại ung thư có thể phòng ngừa được bằng dinh dưỡng, lối sống, sinh hoạt khoa học.
Mỗi năm Việt Nam có khoảng 126.000 ca mắc mới và 94.000 người t.ử v.ong vì căn bệnh này. Mặc dù ung thư là căn bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm nhưng đa phần bệnh nhân đến khám lại thường ở giai đoạn muộn, khi đó hiệu quả điều trị sẽ không cao và để lại những gánh nặng về tài chính, thể xác và tinh thần. Do đó việc phòng ngừa ban đầu đối với bệnh ung thư là biện pháp tích cực hơn việc chẩn đoán và điều trị.
Chuyên gia Bệnh viện K cho biết, có khoảng 50% các loại ung thư có thể phòng ngừa được. Để phòng ngừa ung thư, đầu tiên cần cố gắng loại trừ hoặc giảm tối đa sự tiếp xúc với các chất gây ung thư để phòng không cho xảy ra sự khởi phát và khởi động bệnh ung thư như không hút thuốc, không uống rượu, bảo hộ lao động tốt khi làm công tác phóng xạ.
Dưới đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư:
Hút t.huốc l.á:
Rượu, t.huốc l.á là tác nhân làm gia tăng nguy cơ ung thư.
Là nguyên nhân dẫn tới khoảng 21% tổng số ca t.ử v.ong do ung thư trên toàn thế giới, trong đó 90% ung thư phổi, 75% ung thư miệng, thực quản, hạ họng thanh quản, 5% ung thư bàng quang và nhiều loại ung thư khác nữa. Nguy cơ gây ung thư tăng theo thời gian hút thuốc, hút t.huốc l.á thụ động cũng là một yếu tố nguy cơ.
Dinh dưỡng không phù hợp:
Yếu tố dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây ra bệnh ung thư. Chúng ta cần tránh ăn nhiều mỡ, gia vị, ăn các loại thức ăn bị mốc (trong đó sản sinh chất aflatoxin gây ung thư) và tránh uống nước hoặc ăn thức ăn quá nóng.
Uống nhiều rượu:
Rượu có thể là yếu tố tăng nguy cơ gây ung thư gan, khoang miệng, thực quản và phần trên thanh quản. Nếu vừa sử dụng t.huốc l.á và sử dụng rượu thì sẽ trở thành mối nguy hiểm gây ung thư vùng đầu – cổ.
Yếu tố môi trường:
Các nghiên cứu đã chứng minh một số yếu tố môi trường có liên quan tới ung thư như phóng xạ (bức xạ tia cực tím từ mặt trời liên quan tới ung thư da và bức xạ ion hóa trong chụp X-quang, cắt lớp vi tính có liên quan tới nhiều loại ung thư như ung thư tuyến giáp, bệnh bạch cầu), không khí ô nhiễm (tăng nguy cơ ung thư phổi), nước có nhiễm arsen (liên quan tới ung thư bàng quang). Vì vậy chúng ta cần hạn chế tiếp xúc với những môi trường như vậy.
Béo phì:
Người béo phì có nguy cơ mắc các loại ung thư cao hơn người bình thường và là nguyên nhân dẫn tới khoảng 20% các loại ung thư như ung thư thực quản, dạ dày, đại trực tràng, gan, buồng trứng, tụy, ung thư vú sau mãn kinh…
Lối sống: ít vận động cũng là nguyên nhân dẫn tới khoảng 5% các trường hợp t.ử v.ong do ung thư. Do vậy, luyện tập thường xuyên thể dục thể thao ở mức độ phù hợp sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
N.hiễm t.rùng:
Ước tính có khoảng 17% ca mới mắc ung thư trên toàn thế giới có liên quan tới n.hiễm t.rùng. Một số virus được biết là nguyên nhân gây ung thư ở người, như virus viêm gan B, virus Epstein – Barr, virus bướu gai (HPV) và virus gây bệnh bạch cầu dòng lympho T ở người (HTLV). Vì vậy để phòng nhiễm virus viêm gan bằng cách tiêm chủng vaccine, ung thư cổ tử bằng cách tiêm vaccine phòng một số type HPV đặc biệt là typ 16, 18, 31 và 45.
Yếu tố di truyền:
T.iền sử gia đình cũng xem là yếu tố nguy cơ của một số loại ung thư như ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư võng mạc mắt, bệnh khô da nhiễm sắc tố.
T.uổi tác:
Trong thực tế, t.uổi càng cao càng có nguy cơ mắc ung thư. Đây là yếu tố không thể dự phòng.
Trong các nguy cơ trên, ngoài yếu tố t.uổi tác, di truyền, yếu tố môi trường, các yếu tố còn lại đều có thể phòng ngừa. Theo đó, để phòng ung thư cần bỏ t.huốc l.á, hạn chế uống rượu, tăng cường vận động, duy trì cân nặng hợp lý…
Ngoài ra để kiểm soát nguy cơ ung thư, cần thực hiện khám sức khỏe, sàng lọc ung thư định kỳ. Việc phát hiện sớm mang lại hiệu quả điều trị cao, có những bệnh nhân sống khỏe mạnh vài chục năm, chất lượng cuộc sống như người bình thường.
Người thuộc nhóm m.áu nào dễ mắc ung thư dạ dày?
Những người có nhóm m.áu A có nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày cao hơn đáng kể, theo Eat This, Not That!
Ảnh: Shutterstock
Người ta không biết điều gì gây ra ung thư dạ dày nhưng nhóm m.áu của bạn có thể cung cấp một manh mối. Những người có một loại bệnh nhất định có thể có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.
Vậy ung thư dạ dày là gì?
“Ung thư dạ dày là sự phát triển bất thường của các tế bào bắt đầu trong dạ dày”, theo báo cáo của Mayo Clinic.
“Ung thư dạ dày có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của dạ dày. Ở hầu hết mọi nơi trên thế giới, ung thư dạ dày hình thành ở phần chính của dạ dày (thân dạ dày). Nhưng ở Mỹ, ung thư dạ dày có nhiều khả năng ảnh hưởng đến khu vực mà ống dài (thực quản) dẫn thức ăn bạn nuốt gặp dạ dày. Khu vực này được gọi là ngã ba dạ dày thực quản”, cũng theo Mayo Clinic.
1. Nhóm m.áu nào có nhiều rủi ro nhất?
Bác sĩ, tiến sĩ Anton J. Bilchik tại Santa Monica, CA (Mỹ), cho biết: “Những người có nhóm m.áu A có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn đáng kể so với những nhóm khác”, theo Eat This, Not That!
2. Rủi ro như thế nào?
Tiến sĩ Bilchik cho biết: “Lý do chính xác vẫn chưa rõ ràng, nhưng có một số bệnh lý có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhóm m.áu A phổ biến hơn trong một số điều kiện nhất định”.
3 Rủi ro chính xác là gì?
Các nhóm m.áu. Ảnh SHUTTERTOCK
Theo bác sĩ Collin C. Vu thuộc MemorialCare, “Điều này đã được xác nhận trong nhiều nghiên cứu dân số gần đây và đã được ghi nhận là làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày khoảng 20% ở bệnh nhân nhóm m.áu A so với các nhóm m.áu khác”, theo Eat This, Not That!
4. Viêm teo dạ dày là gì?
Tiến sĩ Bilchik cho biết: “Một t.iền thân khác của ung thư dạ dày là viêm teo dạ dày – điều này cũng phổ biến hơn ở những người có nhóm m.áu A”.
Theo Medscape, “viêm teo dạ dày là một thực thể mô bệnh học đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính của niêm mạc dạ dày với sự mất đi các tế bào tuyến dạ dày và được thay thế bằng biểu mô dạng ruột, tuyến môn vị và mô xơ”.
5. Thiếu m.áu ác tính là gì?
“Một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với ung thư dạ dày là nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, loại vi khuẩn đã được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (thuộc Tổ chức Y tế Thế giới – WHO) ghi nhận là tác nhân gây ung thư nhất định ở người”, bác sĩ Vu nói.
“Bệnh nhân nhóm m.áu A có nhiều khả năng bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori và có một số dấu hiệu cho thấy các thụ thể mà những vi khuẩn này bám vào và sử dụng để xâm nhập trong đường tiêu hóa có thể khác nhau tùy thuộc vào nhóm m.áu ABO”, theo Eat This, Not That!
6. Phải làm gì nếu bạn cảm thấy rủi ro?
Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn gặp khó khăn khi nuốt, cảm thấy đầy hơi sau khi ăn hoặc bị ợ chua hoặc khó tiêu.
“Vị trí ung thư xảy ra trong dạ dày là một yếu tố mà các bác sĩ cân nhắc khi xác định các lựa chọn điều trị cho bạn”, theo Mayo Clinic.
Điều trị thường bao gồm phẫu thuật để loại bỏ ung thư dạ dày.
Mayo Clinic cho biết các phương pháp điều trị khác có thể được khuyến nghị trước và sau khi phẫu thuật.
