Vì Omicron được biết đến gần đây nên còn rất nhiều điều chưa rõ ràng về biến thể mới này.
Sau đây Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ giải thích một số sự thật và lầm tưởng về biến thể Omicron, theo trang web của WHO.
Lầm tưởng 1: Omicron chỉ gây ra bệnh nhẹ
Sự thật: Omicron có vẻ ít nghiêm trọng hơn so với biến thể Delta, nhưng chỉ ở người đã tiêm chủng.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ nghiêm trọng khi nhiễm Omicron thấp hơn so với Delta. Tuy nhiên, điều này phần lớn chỉ đúng với những người đã tiêm chủng, đặc biệt là ở các nhóm dễ bị tổn thương.
Những sự thật và lầm tưởng về Omicron. Ảnh SHUTTERSTOCK
Lầm tưởng 2: Omicron chỉ giống như cảm lạnh thông thường
Sự thật: Omicron nguy hiểm hơn nhiều so với cảm lạnh thông thường
Omicron không giống như cảm lạnh thông thường vì nó gây ra nhiều ca nhập viện hơn và đã có một số người t.ử v.ong. Nhưng những trường hợp này xảy ra chủ yếu ở người chưa tiêm chủng.
Người nhiễm Omicron cũng có nguy cơ mắc chứng Covid-19 kéo dài.
Lầm tưởng 3: Từng nhiễm Covid-19 trước đây sẽ không tái nhiễm với Omicron.
Sự thật: Người từng nhiễm Covid-19 vẫn có khả năng tái nhiễm Omicron
Vì vậy, người từng nhiễm Covid-19 vẫn nên tiêm phòng, vì vẫn có khả năng tái nhiễm từ Omicron, vẫn có thể bệnh nặng, lây truyền cho người khác hoặc bị chứng Covid-19 kéo dài.
Cho dù đã nhiễm Covid-19 hay chưa, tiêm phòng đầy đủ là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân.
Lầm tưởng 4: Người đã tiêm mũi 3 vẫn nhiễm Omicron, vậy có phải mũi 3 không có tác dụng?
Sự thật: Mũi 3 có hiệu quả trong việc tăng cường bảo vệ chống lại bệnh nặng do Omicron và tất cả các biến thể Covid-19 khác.
Không thể chỉ đeo 1 khẩu trang vải. Ảnh SHUTTERSTOCK
Hiệu quả của vắc xin sẽ giảm dần theo thời gian, vì vậy mũi tiêm thứ 3 sẽ tăng cường khả năng bảo vệ chống lại bệnh nặng và t.ử v.ong do Omicron. Đặc biệt đối với người trên 60 t.uổi và người có bệnh nền – có nhiều nguy cơ bị bệnh nặng.
Lầm tưởng 5: Đeo khẩu trang nào cũng chống được Omicron
Sự thật: Không thể chỉ đeo 1 khẩu trang vải, nên đeo khẩu trang y tế có viền ôm kín mặt
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng với chủng Omicron siêu lây, chỉ đeo một khẩu trang vải không thể bảo vệ khỏi lây nhiễm. Mà nên đeo thêm 1 khẩu trang y tế bên trong khẩu trang vải.
Hoặc tốt nhất nên đeo khẩu trang N95 hoặc KF94 có viền ôm khít mặt, theo trang web của CDC Mỹ.
Chuyên gia cảnh báo xuất hiện biến chủng nguy hiểm hơn Omicron
Giới chuyên gia cảnh báo, tốc độ lây lan như hiện tại của Omicron cho thấy đây có thể không phải phiên bản biến chủng SARS-CoV-2 đáng lo ngại cuối cùng.
Virus càng lây lan càng có cơ hội biến đổi để tạo ra các biến chủng mới (Ảnh minh họa: Shutterstock).
Khi virus càng lây lan, nó càng có cơ hội đột biến để tạo ra các biến chủng khác. Omicron có khả năng lây lan cao hơn nhiều so với các biến chủng khác của SARS-CoV-2, thậm chí ở cả những khu vực có tỷ lệ miễn dịch cao nhờ vaccine và do nhiễm bệnh trước đó.
Do đó, virus có thể tiến hóa hơn nữa. Giới chuyên gia chưa thể đoán định được biến chủng tiếp theo sẽ như thế nào và sẽ ảnh hưởng như thế nào đến diễn biến đại dịch. Họ cũng không chắc chắn liệu các biến chủng sau sẽ gây bệnh nhẹ hơn và liệu vaccine hiện tại có còn hiệu quả cao hay không.
“Omicron lây lan nhanh hơn, nó càng có cơ hội đột biến và dẫn đến xuất hiện thêm nhiều biến chủng khác”, Leonardo Martinez, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Boston, bình luận.
Kể từ khi xuất hiện vào giữa tháng 11/2021, Omicron đã nhanh chóng lan ra hầu khắp thế giới.
Các nghiên cứu cho thấy, Omicron có khả năng lây lan cao ít nhất hơn 2 lần so với Delta – biến chủng trội từng khiến thế giới vật lộn đối phó, và cao hơn ít nhất 4 lần so với chủng ban đầu. Ngoài ra, biến chủng Omicron được cho là cũng dễ gây tái nhiễm hơn so với biến chủng Delta, đó là lý do xuất hiện các ca bệnh “đột phá” ở những người từng mắc Covid-19 hoặc đã tiêm chủng vaccine.
Biến chủng Omicron được cho là nguyên nhân khiến số ca Covid-19 mới toàn cầu tăng vọt những tuần gần đây. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thế giới có thêm kỷ lục 15 triệu ca Covid-19 trong tuần từ ngày 3-9/1, tăng 55% so với tuần trước đó.
Các dữ liệu ban đầu chỉ ra, Omicron gây ra triệu chứng ít nghiêm trọng hơn so với Delta. Điều này làm dấy lên hy vọng virus này khởi đầu để thế giới tiến tới chấm dứt đại dịch, Covid-19 sẽ trở thành một bệnh thông thường như cảm cúm. Tuy nhiên, không phải lúc nào virus cũng ít nghiêm trọng hơn qua thời gian. Tiến sĩ Stuart Campbell Ray, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Johns Hopkins, giải thích một biến chủng có thể sẽ đạt mục tiêu chính là tái tạo nếu những người nhiễm bệnh ban đầu chỉ có các triệu chứng nhẹ và lây lan virus cho rất nhiều người khác, nhưng sau đó bệnh trở nên nặng hơn.
Khả năng né miễn dịch tốt hơn giúp virus sinh tồn trong một quãng thời gian dài. Khi virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 xuất hiện lần đầu, không ai có miễn dịch. Tuy nhiên, cùng với các ca nhiễm, vaccine Covid-19 đã mang đến mức độ miễn dịch nhất định cho phần lớn thế giới. Điều này buộc virus thích ứng để sinh tồn. Chúng có thể lây nhiễm sang động vật, đột biến và trở lại tấn công con người, kể cả những người đã được tiêm chủng. Ngoài ra, với việc Omicron và Delta lây lan cùng lúc, con người có thể bị “lây nhiễm kép” hay nhiễm “biến chủng lai”, chuyên gia Ray nói.
